Κοινοποίηση

Το Μουσείο Μαρίκας Κοτοπούλη βρίσκεται στη συμβολή των οδών Αλ. Παναγούλη (τέως Βασιλέως Γεωργίου) και Υπολοχαγού Θ. Καββαθά στου Ζωγράφου. Πρόκειται για τη θερινή κατοικία της σημαντικής Ελληνίδας ηθοποιού του 20ου αιώνα, Μαρίκας Κοτοπούλη, η οποία γεννήθηκε στην Αθήνα το 1887.  Ήταν ανάμεσα στα λιγοστά σπίτια της περιοχής, περίπου 100, τα οποία αποτέλεσαν τον πυρήνα του οικισμού με την ονομασία Ζωγράφου, από τον Ιωάννη Ζωγράφο, πολιτικό, καθηγητή πανεπιστημίου και μεγαλοϊδιοκτήτη της περιοχής. Εκείνα τα πρώτα σπίτια χρησιμοποιήθηκαν, κυρίως, ως εξοχικά των Αθηναίων.

Το υπέροχο και ιδιαίτερο αυτό οικοδόμημα είναι ένα αξιόλογο δείγμα εξοχικής κατοικίας της δεκαετίας του 1920, καθώς άρχισε να κτίζεται το 1918 και ολοκληρώθηκε το 1923 ή  1926. Πρόκειται για ένα διώροφο τετραγωνισμένο κτίριο με καρφωτά παραθυρόφυλλα. Εντυπωσιάζει η στέγη με τη μεγάλη κλίση σε απομίμηση ελβετικού CHALET, τα ξύλινα μπαλκόνια και η διάτρητη διακόσμηση σε όλα σχεδόν τα ξύλινα δομικά στοιχεία στον εσωτερικό, αλλά και τον εξωτερικό διάκοσμο της οικίας. Όλες οι ξύλινες κατασκευές του κτιρίου είναι χειροποίητες από τον καλλιτέχνη Ιωακείμ. Το υπόγειο του κτιρίου είχε χτιστεί το 1908 από τον θεατρικό επιχειρηματία Γιώργο Χέλμη, ο οποίος το δώρισε αργότερα στη διάσημη ηθοποιό και σύζυγό του.

Η Βίλα Κοτοπούλη αποτέλεσε σημείο αναφοράς, όχι μόνο του πολεοδομικού ιστού της περιοχής, αλλά και κέντρο συνάντησης της πνευματικής και πολιτικής ηγεσίας της εποχής. Στη βίλα εκτός από ξεκούραση, μελέτη και διαλογισμό, η αείμνηστη ηθοποιός οργάνωνε δεξιώσεις και παραστάσεις. Πολλοί σημαντικοί καλλιτέχνες της εποχής έχουν παρελάσει από τη βίλα, όπως ο Β. Λογοθετίδης, ο Μ. Μυράτ, ο Δ. Ροντήρης, η Γ. Βασιλειάδου, οι αδερφές Καλουτά, καθώς και η Μ. Μερκούρη.

Σήμερα στο Μουσείο στεγάζεται η Πινακοθήκη του Δήμου Ζωγράφου, ενώ συχνά φιλοξενούνται εκθέσεις, καλλιτεχνικές και άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες. Στο ισόγειο της Βίλας, βρίσκονται οι χώροι υποδοχής στον οποίο σήμερα τελούνται οι πολιτικοί γάμοι, καθώς επίσης η κουζίνα, η τραπεζαρία και το καθιστικό. Στο ίδιο επίπεδο υπάρχει και το χαμάμ.

Η Μαρίκα Κοτοπούλη πέθανε στις 14 Απριλίου 1954. Το σπίτι της ηθοποιού άλλαξε χρήση αρκετές φορές: κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής, το σπίτι επιτάχθηκε. Στη συνέχεια στέγασε το αστυνομικό Τμήμα του Δήμου Ζωγράφου και εν τέλει, ο Δήμος Ζωγράφου το εγκαινίασε το 1990 πρώτα ως Μουσείο Μαρίκας Κοτοπούλη και αργότερα, το 2019, ως  Δημοτική Πινακοθήκη. Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση ΥΠΠΟ Φ29/55430/6298 π.ε./4-3-1977ο, ΦΕΚ 261/Β/21-3-1977 ΥΠΠΟ ΔΙΛΑΠ/Γ/251/4207/7-4-1987 ΦΕΚ 218/Β/29-4-1987